همه چیز در مورد شپشک برنج + راهکار از بین بردن

پیدا کردن شپشک برنج در یک کیسه برنج می‌تواند یک تجربه ناراحت کننده باشد. این سوسک‌های ریز قهوه‌ای مایل به قرمز می‌توانند برنج، غلات ذخیره شده، ماکارونی و سایر محصولات غلات را آلوده کنند. بدتر از آن، حشرات کوچک می‌توانند صدها تخم میکروسکوپی را در وسط دانه برنج بگذارند که به صورت لارو بیرون می‌آیند و سپس به شپشک بالغ تبدیل می‌شوند. به دلیل اندازه کوچک‌شان، شپشک در محصولات غلات به سختی قابل تشخیص است و برای از بین بردن آن بهتر است برخی موارد را رعایت کرد و یا سعی کنید از برنج باکیفیت و مرغوب استفاده کنید.

شپشک برنج مانند نقاط سیاه ریز به نظر می‌رسد که با دانه‌‌های برنج سفید تضاد دارد. بنابراین، ممکن است تعجب کنید که چگونه حشرات کوچک وارد بسته برنج شما شده‌اند. اما مهم‌تر از آن، این نکته است که چگونه می‌توانید از شر شپشک‌های موجود در برنج خلاص شوید؟ و چه کاری می‌توانید انجام دهید تا از نفوذ این حشرات به دیگر غلات جلوگیری کنید؟

شپشک برنج چیست؟

شپشک برنج گونه کوچکی از سوسک قهوه‌ای است که با پوزه بلند باریک، بدن بیضی شکل سیاه تا قهوه‌ای و خطوط نقطه چین روی پوشش بال‌هایش مشخص می‌شود. اندازه شپشک بالغ برنج بین 0.10 تا 0.16 اینچ است. علاوه بر این، سوسک‌های قهوه‌ای تیره دارای شاخک‌های آرنجی کوچک و دارای شش پا هستند.

شپشک ‌برنج شبیه به شپشک یا سر خرطومی ذرت است که به آن شپشک بزرگ برنج نیز گفته می‌شود. بااین‌حال، شپشک‌های برنج از نظر اندازه کوچک‌تر هستند و دارای چهار نقطه نارنجی متمایز بر روی پوشش بال خود هستند. بر خلاف بسیاری از شپشک‌های دیگر که به غلات حمله می‌کنند، شپشک‌برنج بال دارد و می‌تواند پرواز کند. متأسفانه، این به معنای این است که شپشک‌های بالغ اگر در کیسه‌های باز یا کاغذی نگهداری شوند، به‌راحتی می‌توانند محصولات غذایی مجاور را آلوده کنند.

نحوه پیداکردن شپشک در برنج

شناسایی آفات محصولات غذایی ذخیره شده در برنج و سایر غلات چالش‌برانگیز است. شپشک‌های کوچک موجود در برنج می‌توانند برای چندین ماه پیدا و دیده نشوند. بااین‌حال، باید به طور مرتب برنج و سایر محصولات غلات را از نظر وجود سوسک‌های کوچک سیاه یا قهوه‌ای بررسی کنید. اندازه حشرات کوچک تقریباً نصف یک‌دانه بلند برنج است. شپشک‌های برنج از جمله آفاتی هستند که می‌توانید پیدا کنید. حشرات مزاحم فقط برنج را آلوده نمی‌کنند. آن‌ها در گندم، ذرت، آجیل، غلات خشک و سایر محصولات غذایی خشک زندگی خواهند کرد.

علائم آلودگی برنج به شپشک

می‌توان شپشک‌های برنج بالغ را با نشانه‌هایی از فعالیت آن‌ها تشخیص داد. در ادامه چند راه برای تشخیص اینکه آیا سوسک‌های بالغ یا سایر آفات غلات در بسته‌های آرد، برنج و مواد غذایی سبوس‌دار شما وجود دارند، بیان کردیم.

برای مطالعه مقاله «بزرگ ترین تولید‌کننده برنج دنیا» کلیک کنید.

نوار ابریشمی در بسته‌های برنج

لارو شپشک تارهای چسبناکی را می‌چرخاند که ممکن است متوجه آویزان شدن آن‌ها در داخل بسته‌های برنج شوید. رشته‌های ابریشمی معمولاً توده‌های کوچکی از برنج شکسته روی خود دارند. شما اغلب قبل از اینکه حشرات مزاحم را تشخیص دهید، متوجه تارهای چسبناک ظریف خواهید شد.

البته به این نکته توجه داشته باشید که رشته‌های ابریشمی در بسته‌های غلات ذخیره شده می‌تواند نشان‌دهنده هجوم سایر حشرات و آفات غلات باشد؛ بنابراین، خواه آن‌ها شپشک، پروانه هندی، سوسک آرد قرمز، حشره دانه‌خوار یا سوسک دانه تخت باشند، باید محصولات غذایی آلوده را دور بریزید.

حشرات کوچک در حال خزیدن در برنج

گاهی اوقات ممکن است حشرات قهوه‌ای کوچکی را که در برنج در حال حرکت هستند، مشاهده کنید. شناسایی شپشک‌های موجود در برنج سفید آسان‌تر است، زیرا بدن قهوه‌ای تیره آن‌ها با دانه‌های سفید متضاد است. بااین‌حال، شناسایی این موجودات قهوه‌ای در برنج سبوس‌دار به‌مراتب سخت‌تر خواهد بود.

فضولات سیاه مانند خاک‌اره

مدفوع شپشک مانند پودر ریز یا نقاط سیاه کوچک در برنج به نظر می‌رسد. دیدن لکه‌های سیاه به طور معمول نشان‌دهنده حمله شدید آفات است که ممکن است نشانگر این باشد که در آن کیسه برنج بسیاری از شپشک‌های برنج زندگی می‌کنند.

لاشه شپشک

ممکن است جسد شپشک مرده را در کیسه‌های برنجی که مدتی است باز نکرده‌اید پیدا کنید. شپشک‌ برنج می‌تواند چهارتا پنج ماه زنده بماند و در این مدت شپشک ماده می‌تواند تا 400 تخم بگذارد؛ بنابراین، آلودگی می‌تواند به‌سرعت در کیسه‌های برنج، غلات یا آرد اتفاق بیفتد.

بوی کپک نشانه آلودگی شدید برنج به شپشک است

مدفوع این شپشک‌ها همچنین ممکن است بوی بدی منتشر کند که نشان‌دهنده فعالیت گسترده شپشک است. علاوه بر این، لاشه شپشک مرده می‌تواند باعث ایجاد بوی نامطبوعی در کیسه برنج شود. این امر و بوی نامطبوع معمولاً هنگام باز کردن کیسه برنج آلوده بسیار بیشتر است.

توجه به حشرات در حال پرواز

ممکن است متوجه مگس‌های قهوه‌ای ریز در فضاهای انباری یا کمد آشپزخانه شوید. این حشرات ریز پرنده آن‌قدر کوچک هستند که ممکن است آن‌ها را با مگس میوه یا مگس قارچ اشتباه بگیرید. این مگس‌های کوچک در یک فضای تاریک و بسته احتمالاً همان شپشک هستند که پرواز می‌کنند.

شپشک‌های برنج چه می‌خورند؟

شپشک از هر نوع محصولی که دانه خشک است تغذیه می‌کند. همان‌طور که از نام آن‌ها پیداست معمولاً برنج می‌خورند، بااین‌حال، شپشک‌های برنج از غلاتی مانند ذرت، گندم، غلات و لوبیا خشک نیز تغذیه می‌کنند و جذب غذای حیوانات خانگی نیز می‌شوند.

چگونه شپشک‌ها وارد برنج می‌شوند

شپشک‌ها معمولاً قبل از برداشت وارد کیسه‌های برنج در کارخانه فراوری یا دانه‌های محصول می‌شوند. سوسک ماده تنها یک تخم را در هسته دانه می‌گذارد و سپس سوراخ را با یک پلاگین مومی می‌بندد. در هوای سرد، مراحل لاروی می‌تواند تا چندین ماه طول بکشد؛ بنابراین، اکثر مردم ناخواسته شپشک‌برنج را در کیسه‌های غلات آلوده به خانه‌های خود می‌آورند. اگر یک‌دانه برنج دارای لارو باشد، قبل از اینکه از دانه خارج شود، به یک شپشک بالغ تبدیل می‌شود.

چگونه از شر شپشک در برنج خلاص شویم

خلاص‌شدن از شر شپشک در برنج می‌تواند دشوار باشد، اما مطمئناً شدنی است. ریشه‌کن‌کردن شپشک در برنج و سایر آفات غلات نیازمند حذف محصولات آلوده، تمیزکردن انبار و جلوگیری از آلودگی بیشتر است. می‌توانید این کار را با نگهداری مواد غذایی خشک در ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی بدون هوا انجام دهید. همچنین خوب است که به طور دوره‌ای انباری یا کمد آشپزخانه خود را برای علائم فعالیت شپشک چک کنید.

محصولات غذایی آلوده را حذف کنید

اولین قدم در مقابله با هجوم شپشک برنج، دورریختن محصولات غذایی خشک شده آلوده است. یافتن تعداد زیادی شپشک و لارو در یک کیسه برنج احتمالاً نشان‌دهنده منبع آلودگی است. بااین‌حال، سایر کیسه‌های غلات و آرد در انبار را هم خوب است بررسی کنید. به یاد داشته باشید که کیسه‌های برنج آلوده را در کیسه‌های پلاستیکی قابل مهروموم در سطل زباله در فضای باز که حشرات مزاحم نمی‌توانند فرار کنند، بیندازید.

از مواد دافع شپشک طبیعی برنج استفاده کنید

رایحه‌های قوی می‌توانند در دفع شپشک‌ها مؤثر باشند تا آن‌ها را از برنج، غلات و حبوبات خشک دورنگه دارند. برخی شواهد نشان می‌دهد که برگ‌بو بهترین درمان خانگی برای دفع شپشک برنج است. بااین‌حال، می‌توانید چند حبه سیر یا دانه‌های فلفل خرد شده را در کمد آشپزخانه‌تان قرار دهید. علاوه بر این، مطالعات نشان داده است که ادویه‌های مؤثر دیگری از جمله بادیان، دارچین و میخک نیز در دفع شپشک‌ها مؤثر هستند.

جمع‌بندی

شپشک‌ها حشرات کوچک در محصولات غلات هستند و یکی از آفات مهم برنج محسوب می‌شوند که باعث آسیب به برگ‌ها، ساقه و دانه‌ برنج می‌شوند. برای کنترل شپشک در برنج از روش‌های آفت‌کشی از جمله استفاده از حشره‌کش‌های شیمیایی و یا راه‌های طبیعی و استفاده از مواد دفع‌کننده شپشک برنج استفاده می‌شود. تنها با رعایت برخی نکات مانند دمای مکان نگهداری برنج و… از وجود شپشک در برنج و مواد غذایی مانند آن جلوگیری کنید. البته کیفیت برنجی که خریداری می‌کنید نیز تاثیر بسیاری در این امر دارد. بهتر است انواع برنج ایرانی، برنج پاکستانی و برنج هندی معتبر و مرغوب را از فروشگاه مشهد برنج خریداری کنید.