برنج در اکثر کشورهای درحالتوسعه یک محصول و غذای اصلی است. هند در تولید برنج بعد از چین در رتبه دوم قرار دارد. اگرچه گفته میشود که تقریباً 40000 نوع برنج وجود دارد، در حال حاضر، تنها چندگونه به طور گسترده کشت، آسیاب و صیقل داده میشوند. مشخصات غذایی برنج قهوهای در مقایسه با انواع برنج سفید بالا است. برنج قهوهای سرشار از مواد شیمیایی گیاهی و آنتیاکسیدان است.
شلتوک در رنگهای مختلف از جمله قهوهای، قرمز و حتی مشکی موجود است. انواع رنگارنگ برنج به دلیل فواید سلامتی ارزشمند در نظر گرفته میشود. برنج صیقل نشده با سبوس آن نسبت به برنج سفید آسیاب شده یا صیقل داده شده دارای مواد مغذی بالایی است. بااینحال، مصرفکنندگان برنج ترجیح میدهند برنج سفید صیقلی مصرف کنند، علیرغم این واقعیت که برنج قهوه ای حاوی مواد مغذی ارزشمندی است. البته خاصیتهای برنج سفید نیز بسیارند که در ادامه این مقاله از مشهد برنج به آنها میپردازیم.
مواد معدنی موجود در برنج
بسته به طعم، نیازهای آشپزی، دردسترسبودن و فواید بالقوه انواع برنج برای سلامتی، مردم انواع مختلفی از برنج را انتخاب میکنند. خاصیتهای برنج بسیار زیاد و قابلتوجه هستند؛ مانند اینکه برنج توانایی تأمین انرژی سریع و فوری را دارد. همچنین از دیگر خاصیتهای برنج قهوهای و برنج قرمز میتوان به منابع عالی فیبر، ویتامین B، کلسیم، روی و آهن، منگنز، سلنیوم، منیزیم و سایر مواد مغذی اشاره کرد. انواع برنج مواد غنی خود را از گروهی از مواد شیمیایی گیاهی به نام آنتوسیانینها میگیرند که در میوهها و سبزیجات نیز یافت میشود.
خاصیتهای برنج
1. تثبیت دیابت و قند خون
یکی از خاصیتهای برنج که را میتوان تثبیت و تعادل در قند خون و دیابت دانست. در کنار برنج سفید، برنج قهوهای نیز قندها را بهآرامی آزاد میکند و در نتیجه به تثبیت قند خون به شیوهای پایدار کمک میکند. این ویژگی آن را برای افرادی که از دیابت قندی رنج میبرند گزینه بهتری میکند. علاوه بر این یکی دیگر از خاصیتهای برنج که در مطالعات نشاندادهشده است این است که فیبرهای غذایی با ایجاد محفظهای برای غذا، مانع از عمل آنزیمهای هیدرولیتیک در روده کوچک بر روی غذا میشوند که در نتیجه جذب کربوهیدراتها را کاهش میدهند. این نقش حیاتی در کاهش GI غذا دارد و در نتیجه از خطر ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری میکند.
2. پیشگیری از سرطان
پیشگیری از سرطان را میتوان یکی دیگر از خاصیتهای برنج دانست. برنج سرشار از منگنز و سلنیوم است که نقش حیاتی در برابر رادیکالهای آزاد دارد که بهعنوان عامل اصلی سرطانزا عمل میکند. به دلیل وجود این عناصر و فیبر غذایی بالا، برنج بهویژه برنج قهوهای با کاهش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است. فیبر برنج به مواد سرطانزا متصل میشود و به دفع آنها از بدن کمک میکند و همچنین آنها را از اتصال به سلولهای روده بزرگ دور میکند و باعث میشود تا خاصیتهای برنج تا حدی جادویی به نظر برسند.
3. سلامتی قلب و عروقی
برنج ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک کمک کند. مطالعات نشان داده است که سندرم متابولیک خود یک پیشبینیکننده قوی برای بیماریهای قلبی عروقی است. برنج حاوی منیزیم است که جلوگیری از خطر حمله قلبی را میتوان یکی دیگر از خاصیتهای برنج دانست. عوامل خطر مختلف ناشی از رژیم غذایی پرچرب برای بیماریهای قلبی عروقی توسط عصارههای غنی از آنتوسیانین موجود در برنج از بین میرود و بهسلامت قلب و عروق کمک میکند.
4. عاری از کلسترول
برنج قهوهای حاوی روغن سبوس طبیعی است که به کاهش اشکال LDL کلسترول کمک میکند. مصرف این برنج به دلیل وجود ترکیباتی مانند آنتوسیانینها، ترکیبات پلیفنولی، فلاونوئیدها، اسید فیتیک، ویتامین E باعث ازبینبردن گونههای فعال اکسیژن (ROS) مانند پراکسید لیپید و رادیکالها میشود که باعث کاهش سطح کلسترول میشود. بر اساس این مطالعات، بدیهی است که غلات کامل عاری از کلسترول میتوانند شانس ایجاد پلاک شریانی را کاهش دهند و در نتیجه شانس ابتلا به بیماری قلبی را نیز کاهش دهند که این موضوع باعث شده است تا خاصیتهای برنج تقریباً متخصصان را شگفتزده کند.
5. مدیریت فشارخون
یکی دیگر از خاصیتهای برنج این است که دارای منیزیم بالایی است. منیزیم یک ماده معدنی مهم است که نقش حیاتی در تنظیم فشارخون و تعادل سدیم در بدن دارد. باتوجهبه اینکه سدیم برنج بسیار کم است، یکی از بهترین مواد غذایی برای افرادی است که فشارخون بالا دارند. سدیم ممکن است باعث منقبض شدن رگها شود که درنهایت موجب فشار بر روی سیستم قلبی میشود. به همین دلیل همیشه باید از مصرف بیش از حد سدیم جلوگیری کرد. برای حفظ و ایجاد تعادل سدیم بدن و باتوجهبه خاصیتهای برنج، این ماده غذایی همواره یکی از بهترین گزینهها است.
برای مطالعه مقاله «بهترین زمان خرید برنج» کلیک کنید.
6. مراقبت از پوست
متخصصان زیبایی به این نتیجه رسیدهاند که یکی دیگر از خاصیتهای برنج مراقبت از پوست و مو است. برای درمان برخی از مشکلات پوستی میتوان از پودر برنج استفاده کرد. معمولاً از آب برنج نیز برای درمان و درخشندگی پوست صورت استفاده میشود. ترکیباتی که در برنج موجود است نوعی خاصیت ضدالتهابی دارد که میتواند موجب برطرفکردن قرمزی و التهابات پوستی شود. همچنین برنج دارای خاصیت آنتیاکسیدانی است که میتواند در برطرفکردن چینوچروک بسیار کمککننده باشد.
7. کنترل چاقی و مدیریت وزن
انواع برنج مانند برنج قهوهای، قرمز و سیاه سرشار از فیبر هستند و توانایی حفظ عملکرد سالم روده و عملکرد متابولیک را دارند. آنتوسیانینهای موجود در برنج دارای خواصی هستند که میتوانند به مدیریت وزن کمک کنند.
8. کاهش آلرژی
پروتئین برنج ضد حساسیت است. محصولاتی از منابع گیاهی دیگر مانند سویا و بادامزمینی و منابع حیوانی مانند تخممرغ و شیر منبع خوبی از پروتئین هستند، اما در صورت مصرف ممکن است باعث ایجاد حساسیت شوند. پروتئین برنج به دلیل ضد حساسیت بودن راهحلی برای این مشکل ارائه میدهد. علاوه بر این، آنتوسیانینهای موجود در برنج نیز دارای خاصیت کاهش آلرژی هستند.
9. محافظت در برابر آلزایمر
انواع برنج مخصوصاً برنج قهوهای یکی از موادی است که سطح مواد مغذی و مفید بسیار بالایی دارد و باعث رشد و فعالیت رشتههای عصبی و تحریک آنها میشود که برای جلوگیری از آلزایمر نقش مهمی دارند. برخی از انواع برنج نیز باعث تحریک آنزیمهای محافظتکننده اعصاب در مغز میشوند که همین امر باعث میشود تا از تأثیر رادیکالهای آزاد و سموم خطرناک جلوگیری شود و یکی دیگر از خاصیتهای برنج را تقویت سیستم عصبی دانست.
10. بهبود سیستم هضم
برنج یک ماده غذایی سرشار از نشاسته مقاوم است که بهصورت هضم نشده وارد رودهها میشود. این نوع نشاسته موجود در برنج باعث تحریک رشد باکتریهای مفید در بدن میشود و همین نکته به اجابت و تعادل در مزاج کمک میکند. برنج و نشاستههای مقاوم آن برای کاهش اثرات سندروم روده تحریکپذیر و اسهال بسیار مفید هستند.
سخن آخر
از نظر دانشمندان و متخصصان تغذیهای، برنج دارای طبعی تقریبا معتدل است و خواص بسیاری دارد. با توجه به خواصی که انواع برنج دارد گاهی با ترکیب آن با مواد غذایی دیگر این ماده غذایی غنیتر و مفیدتر میشود. با استفاده و مصرف برنج مرغوب و خوشپخت میتوانید تمامی خاصیتهای برنج را دریافت کنید. فقط کافی است تا برنج ایرانی، برنج پاکستانی و برنج هندی را از فروشگاه معتبری همچون مشهد برنج تهیه کنید.