تبدیل شالی به برنج در کارخانه شالیکوبی چگونه است؟

برنج یکی از مواد غذایی مصرفی محبوب در سبد خانواده‌ها است. این ماده غذایی سرشار از مواد مغذی، ویتامین‌ها و کربوهیدرات است. هرچقدر کیفیت برنج تولید شده بالا باشد؛ در طعم و مزه آن تأثیرگذار است. برای اینکه برنج در اختیار ما قرار بگیرد؛ لازم است مراحلی بر روی انجام شود. مهم‌ترین مرحله، تبدیل شالی به برنج در کارخانه است. سؤالی که برایتان پیش می‌آید این است که تبدیل شالی به برنج در کارخانه شالیکوبی چگونه است؟ در ادامه مطلب از وب‌سایت مشهد برنج ارائه‌دهنده انواع برنج‌های ایرانی و خارجی به این سؤال پاسخ می‌دهیم.

شالی چیست؟

بذر برنج یا نشا در زمین حاصلخیز و دارای آب کافی کاشته می‌شود. بعد از گذشت مدت‌زمان لازم، محصول آماده برداشت است. به محصول بلافاصله برداشت شده از زمین که شامل کل ضایعات، پوسته‌ها و ساقه‌ها است؛ شالی گفته می‌شود. در قدیم شالی به‌صورت دستی با داس برداشت و به‌صورت سنتی و با ابزار ساده سفید و به دانه‌های سفید برنج تبدیل می‌شد. قبل از آشنایی با نحوه تبدیل شالی به برنج در کارخانه بهتر است با قسمت‌های مختلف برنج آشنا شوید. قسمت‌های مختلف برنج عبارت‌اند از:

• شلتوک: به لایه بیرونی برنج که سلولزی و دارای جنس و بافت ضخیم است؛ شلتوک گفته می‌شود که دانه قهوه‌ای‌رنگ برنج داخل آن قرار دارد.
• سبوس: به لایه داخلی قرار گرفته بر روی دانه‌های برنج که سرشار از مواد مغذی است را سبوس می‌گویند.
• دانه سفید برنج: به دانه قرار گرفته شده در لایه سبوس که بعد از جداسازی سبوس و ساییده شدن، سفید می‌شود را دانه سفید برنج می‌گوییم.

شالیکوبی چیست؟

یکی از مراحل مهم در رسیدن به دانه‌های سفید برنج، شالیکوبی است. به فرایندی که پوسته رویی دانه‌های برنج جدا و دانه‌های سفید برنج را در اختیار قرار می‌دهد؛ شالیکوبی می‌گویند. نوع استفاده از تجهیزات و دستگاه بر روی کیفیت برنج تأثیر زیادی دارد. در روش سنتی کشاورزان در خانه از دستگاه مکینه برنج یا شالیکوب خانگی استفاده می‌کنند. دستگاه مکینه برنج یا شالیکوب خانگی دارای بدنه مقاوم، وزن سبک و موتور بسیار قوی است. مزیت این دستگاه این است که سفیدکردن برنج در یک مرحله انجام می‌شود. در روش پیشرفته شالی در کارخانه برنجکوبی مدرن سفید می‌شود. در کارخانه برنجکوبی مدرن از دستگاه‌های صنعتی پیشرفته و مجهز در تمامی مراحل استفاده می‌شود. ویژگی مهم شالیکوبی برنج در کارخانه‌های مجهز و مدرن این است که کیفیت برنج سفید شده، چندین برابر باکیفیت‌تر از روش سنتی و استفاده از مکینه است.

مراحل تبدیل شالی به برنج (نحوه عملکرد دستگاه شالیکوبی)

قبل از برداشت شالی‌ها از زمین، کشاورزان به مدت ده روز آب زمین را می‌بندند تا برای برداشت توسط ماشین‌های صنعتی کومباین، زمین خشک و آماده باشد. در مرحله برداشت، گیاهان برنج به دلیل کمی خشک‌شدن قهوه‌ای‌رنگ هستند. بعد از برداشت، برای تبدیل شالی به برنج، به کارخانه شالیکوبی یا برنجکوبی ارسال می‌شوند. مراحل تبدیل‌شدن شالی به برنج سفید شامل موارد زیر است:

1. خشک کردن شالی‌ها

یکی از مراحل مهم در تبدیل شالی به برنج مرحله خشک‌کردن شالی‌ها است. در این مرحله باید دقت شود که شالی‌ها بیش اندازه خشک نشوند. برای اینکه در نهایت محصول باکیفیت و مرغوب‌تری داشته باشند؛ کاهش رطوبت به میزان 8 درصد کافی است. نکته مهم دیگر در مرحله خشک‌کردن شالی‌ها، زمان و سرعت خشک‌کردن است که اگر نامناسب باشد؛ باعث شکنندگی بیش از حد دانه‌های برنج و در نهایت تبدیل به یک محصول ریز و بدون کیفیت می‌شود. روش‌های خشک‌کردن شالی برنج به‌صورت سنتی و پیشرفته انجام می‌شود. در روش پیشرفته از خشک‌کن‌های صنعتی استفاده می‌کنند که شامل بستر ثابت و خوابیده و جریان مداوم و ایستاده است. برای تبدیل شالی به برنج در روش صنعتی به طور معمول بار شالی 48 تا 72 ساعت در خشک‌کن می‌ماند.

2. تمیزکردن شالی از ضایعات

برای اینکه کیفیت محصول نهایی حفظ شود؛ بعد از مرحله خشک‌کردن، باید دانه‌های گردوغبار، سنگ و ساقه‌های خشک شده که داخل شالی هستند؛ تمیز شوند. با کمک الک مواد خارجی و کاه از دانه‌ها جدا می‌شوند و سپس با دستگاه مخصوص غربالگری، دانه‌های برنج با یک مکش مناسب از گردوغبار و ضایعات جدا می‌شوند.

3. جدا کردن لایه بیرونی شلتوک

در مرحله سوم از تبدیل شالی به برنج در کارخانه به جداکردن لایه سلولزی شلتوک از دانه‌های برنج همراه با سبوس می‌رسیم. این کار در کارخانه شالیکوبی توسط ماشین‌های پوست‌کن که انواع و مدل‌های مختلفی دارد؛ (پوست‌کن گریزازمرکز، پوست‌کن صفحه‌ای، پوست‌کن تیغه‌ای و دستگاه غلتک لاستیکی) انجام می‌شود. محصول یا در اصل خروجی این دستگاه‌ها شامل شلتوک؛ برنج قهوه‌ای دانه سالم و شکسته است. خروجی کار، داخل دستگاه‌های جداکننده شلتوک از دانه‌های قهوه‌ای برنج ریخته می‌شود و دانه‌های برنج از شلتوک جدا می‌شوند. در صورت وجودداشتن مقدار زیادی برنج نیم‌دانه، شکسته و سر لاشه این دو نوع برنج هم جهت جداسازی در دستگاه‌های الک کننده ریخته می‌شوند و در نهایت جداسازی بادقت فراوان انجام می‌شود.

4. سفید کردن برنج

مرحله چهارم از تبدیل شالی به برنج در کارخانه، مرحله سفیدکردن برنج است. دلیل قهوه‌ای بودن دانه‌های برنج وجود لایه سبوس بر روی دانه‌های برنج است. برای سفیدکردن باید دانه‌های برنج ساییده شوند. هر چه عمل سایش قوی‌تر انجام شود؛ برنج به‌دست‌آمده سفیدتر خواهد بود. برنج‌های قهوه‌ای در داخل دستگاه سفیدکننده ریخته می‌شوند و عمل سایش و سفیدشدن انجام می‌شود. نوع تیغه‌هایی که در دستگاه استفاده می‌شوند عمودی یا افقی و نوع اصطکاک هم متفاوت است. پودر حاصل از سایش دانه‌های برنج؛ سبوس نام دارد.

برای مطالعه مقاله «مصرف برنج در ماه رمضان» کلیک کنید.

5. صیقل دادن دانه‌های برنج سفید

صیقل دادن برنج‌های سفید برای درخشندگی و شفافیت بیشتر، مرحله آخر در تبدیل شالی به برنج در کارخانه است. در این مرحله گردوغبار ناشی از جداسازی سبوس و ضایعات با شستشوی سطحی کاهش داده و تمیز می‌شود.

بعد از انجام 5 مرحله مهم در کارخانه‌های شالیکوبی از بین دانه‌های برنج صیقل داده شده، برنج‌ها را درجه‌بندی می‌کنند. با کمک ماشین‌های مخصوص که مجهز به 4 سری الک هستند؛ جداسازی انجام می‌شود. در نهایت برنج‌های سالم از برنج‌های نیم‌دانه کامل تفکیک می‌شوند و در بسته بندی‌های موردنظر جهت ارائه به مشتریان بسته‌بندی می‌شوند.

خرید برنج اصل با قیمت مناسب

اگر مراحل تبدیل شالی به برنج در کارخانه‌ها به‌صورت اصولی و دقیق انجام شود؛ در نهایت یک برنج باکیفیت خواهیم داشت. باتوجه‌به محبوبیت برنج شمال ایرانی بین مردم، عطروطعم فوق‌العاده و طعم بی‌نظیر پیشنهاد می‌کنیم که برای خرید برنج اصل، باکیفیت و قیمت مناسب از فروشگاه‌های اینترنتی معتبر مانند مشهد برنج خرید کنید. با حذف واسطه‌ها بهترین برنج را با قیمت مناسب می‌توانید از مشهد برنج دریافت کنید.

جمع‌بندی

در این مقاله شما را با مراحل تبدیل شالی به برنج در کارخانه‌های شالیکوبی آشنا کردیم. کشت برنج، برداشت و آماده‌سازی آن همگی مراحلی پرزحمت هستند که توسط کشاورزان و کارگران کارخانه بادقت و طبق اصول، همراه با دستگاه‌های صنعتی دقیق انجام می‌شود. برای داشتن یک حس خوب از خریدِ انواع برنج، به وب‌سایت مشهد برنج مراجعه و ثبت سفارش کنید. فروشگاه اینترنتی مشهد برنج ارائه‌دهنده انواع برنج‌ ایرانی، برنج پاکستانی و برنج هندی باکیفیت و قیمت مناسب است.