آیا برنج هندی برای سلامتی ضرر دارد؟

کودکی، خاطرات شمال، شالیزارهای سرسبز همچون مخمل زمردین زیر آفتاب، دستپخت مادربزرگ و عطر خوش برنج طارم زیباترین خاطراتی هستند که تا ابد در ذهن و جان من ابدی خواهند بود. امروزه در بیشتر مجالس و مهمانی‌ها برنج‌هایی باریک و قد کشیده ولی بی عطر و طعم روی میزهای غذا دیده می‌شود. خبری از عطر و طعم برنج شمال نیست. بیشتر بازار پرشده از برنج‌های هندی و پاکستانی که نه تنها ارزش غذایی ندارند بلکه در بلندمدت موجب بروز مشکلات سلامتی می‌شوند. در این گفتار  از وب سایت مشهدبرنج قصد داریم درباره تاثیر برنج هندی بر سلامتی، مضرات برنج هندی و خرید برنج هندی صحبت کنیم.

برای مطالعه مقاله «برنج نیم دانه ایرانی + آشنایی با همه ویژگی‌های آن » کلیک کنید.

خرید برنج هندی آری یا خیر؟

آیا از مضرات برنج هندی چیزی می‌دانید؟ همه ما در طول عمر خود حداقل یک‌بار برنج هندی مصرف کرده‌ایم؛ اما اگر از آن دسته افرادی هستید که به دلایل اقتصادی مجبور هستید دائماً برنج هندی مصرف کنید بهتر است ابتدا با مضرات این نوع برنج آشنا شوید. جالب است بدانید برنجی که هند برای صادرات تولید می‌کند در کشور هندوستان به مصرف نمی‌رسد و تنها برای صادرات است. برنج هندی حاوی مقادیر زیادی فنول و آرسنیک است. مواد شیمیایی خطرناکی که اثرات زیان‌باری بر بدن انسان دارند. برای آشنایی بیشتر با مضرات برنج هندی حاوی آرسنیک موجود در آن و برنج پارابویل را بررسی می‌کنیم.

1. مضرات برنج هندی؛ آرسنیک

آرسنیک به‌تنهایی در طبیعت وجود ندارد و در اثر آلودگی صنعتی در محیط به وجود می‌آید. برنج از جمله گیاهانی است که می‌تواند مقادیر زیادی آرسنیک در خود ذخیره کند. با خرید برنج هندی و مصرف آن مقادیر زیادی آرسنیک وارد بدن انسان می‌شود و می‌تواند اثرات جبران‎ناپذیری بر بدن انسان داشته باشد. در مورد تأثیر برنج هندی بر سلامتی بحث‌های زیادی وجود دارد. برخی بیماری‌های مزمن می‌تواند به دلیل وجود آرسنیک در مواد غذایی باشد. برخی بیماری‌های ناشی از تجمع آرسنیک در بدن عبارت‌اند از:

• انواع سرطان
• بیماری‌های قلبی
• فشارخون بالا
• انسداد رگ‌های خونی

سم آرسنیک بر سلول‌های عصبی اثرات مخربی دارد و می‌تواند افراد را در معرض ابتلا به زوال عقلی قرار دهد. از طرف دیگر سم آرسنیک می‌تواند برای زنان باردار مضر باشد. باتوجه‌به تحقیقات انجام شده توسط کارشناسان سم آرسنیک بر رشد جنین اثرات نامطلوبی دارد. مضرات برنج هندی تنها به این مورد محدود نمی‌شود. در ادامه به جنبۀ منفی دیگری از تأثیر برنج هندی بر سلامتی انسان می‌پردازیم.

2. برنج پارابویل

از جمله مضرات برنج هندی می‌توان به برنج پارابویل اشاره کرد. برنج‌های خارجی از جمله برنج هندی بعد از رسیدن پوست‎گیری نمی‌شوند؛ بلکه برنج‌ها را می‌جوشانند و بعد از خشک‌شدن برنج، پوسته‌ها را از دانه جدا می‌کنند. این برنج پارابویل (پیش پخت) نام دارد. دلیل پیش پخت کردن برنج قبل از جداکردن پوسته، افزایش مقاومت دانه برنج است؛ ولی، این کار می‌تواند بسیار مضر باشد؛ زیرا اگر محصول در محیطی آلوده کشت شده باشد یا در زمان نامناسب سم‌پاشی شده باشد پیش پخت‌کردن موجب می‌شود تمام مواد سمی وارد دانه‌های برنج شوند و برنج حاوی مقادیر زیادی مواد سمی می‌شود.

اگر فرایند پیش پخت شدن به‌صورت اصولی انجام نشود می‌تواند سبب کپک‌زدن دانه‌های برنج و ایجاد سموم قارچی شود. آگاهی از این موضوع موجب می‌شود قبل از خرید برنج هندی این موارد را موردتوجه قرار دهید. فرایند پیش پخت شدن می‌تواند بر ظاهر دانه‌های برنج نیز اثرات نامطلوب داشته باشد. به دلیل ورود رنگ‌دانه‌ها از سبوس به مغز دانه و انجام برخی واکنش‌های شیمیایی، دانه برنج به رنگ زرد در می‌آید.

برنج هندی یا برنج مصنوعی

برخی انواع برنج هندی مصنوعی هستند. برخی کارشناسان اعلام می‌کنند برنج هندی که ما مصرف می‌کنیم یک محصول ساختگی است. به این صورت که بخشی از برنج برداشت‌شده را به‌صورت آرد در می‌آورند و بعد آن‌ها را با دستگاه‌هایی شبیه تولید ماکارونی در ابعاد یکسان قالب‌بندی می‌کنند. به همین دلیل بسیاری از برنج‌های خارجی و از جمله برنج هندی دانه‌های یک‌دست دارند. می‌توانید بعد از خرید برنج هندی مقداری از آن را در کنار برنج ایرانی قرار دهید. مشخص است که برنج هندی ظاهر بهتری دارد که نباید فریب ظاهر را خورد؛ زیرا مضرات برنج هندی بسیار زیاد است.

1. قد کشیدن برنج هندی

یکی از دلایلی که موجب می‌شود برنج هندی طرف‌داران زیادی داشته باشد قیمت پایین و ظاهر آن یعنی برنج قد کشیده است. دلایل مختلفی برای قد کشیدن برنج هندی ذکر شده است. یکی از این موارد برنج پارابویل است که در بالا به آن اشاره کردیم. دلیل دیگر تخمیر برنج‌های هندی و ترکیب آن‌ها با مواد نامشخص است. آزمایش‌های مختلف هم نشان داده است که در ساختار این برنج‌ها فلزات سنگین و پلاستیک وجود دارد. وقتی برنج در آب جوش قرار می‌گیرد واکنش مولکول‌های درون فلزات سنگین و پلاستیک موجب قد کشیدن دانه‌ها می‌شود.

برای مطالعه مقاله «طرز تهیه مرغ کره ای با برنج» کلیک کنید.

2. ارزش غذایی

از جنبه‌های منفی دیگر تأثیر برنج هندی بر سلامتی بدن می‌توان به میزان ارزش غذایی این نوع برنج و مقایسه آن با برنج ایرانی اشاره کرد. بسیاری از برنج‌های خارجی و از جمله برنج هندی در مقایسه با برنج ایرانی ارزش غذایی پایینی دارند؛ بنابراین، خرید برنج هندی نه‌تنها موجب ورود مواد سمی به بدن می‌شود؛ بلکه فاقد ارزش‌های غذایی لازم برای بدن است. البته وقتی صحبت از مضرات برنج هندی می‌شود منظور این نیست که این برنج‌ها کاملاً ناسالم هستند و با مصرف آن‌ها فوراً دچار مشکلات سلامتی می‌شوید؛ بلکه، مصرف برنج‌های خارجی در بلندمدت می‌تواند موجب بروز عوارض نامطلوب شود. 

نگهداری آسان، مزیت یا عیب؟

به‌طورکلی نگهداری مواد ارگانیک باید تحت شرایط خاصی باشد. برنج نیز اگر تحت شرایط خاصی نگهداری نشود بعد از مدتی می‌تواند دچار آفات شود. یکی از این آفات شپشک است. برنج ارگانیک اگر در شرایط نامناسب مانند گرما و رطوبت نگهداری شود می‌تواند موجب بروز شپشک شود؛ ولی به دلیل استفاده از مواد شیمیایی در تولید برنج هندی، نگهداری این برنج‌ها آسان است و برنج هندی به‌راحتی دچار آفت نمی‌شود. شاید عدم آفت‌زدگی برنج هندی و شرایط آسان نگهداری را یک مزیت به‌حساب آورید؛ ولی، در واقع این علامت یکی دیگر از مضرات برنج هندی است. یعنی مقاومت در برابر ابتلا به آفات بعد از برداشت و قرارگیری در شرایط نامناسب نشان‌دهنده وجود مواد سمی و شیمیایی از جمله آرسنیک در این نوع برنج است.

احتمال دست‌کاری ژنتیکی برنج‌های هندی یکی دیگر از مواردی است که برخی مصرف‌کنندگان در هنگام خرید برنج هندی دچار شک و تردید می‌شوند.

جمع‌بندی

برنج از سالیان دور در سبد غذایی ایرانیان جایگاه ثابتی داشته است و برنج ایرانی نیز از برنج‌های مرغوب به‌حساب می‌آید؛ ولی، امروزه به دلایل اقتصادی، کاهش درآمد و افزایش قیمت برنج ایرانی، بسیاری از مردم قشر ضعیف و حتی قشر متوسط نمی‌توانند برنج مرغوب تهیه کنند. به همین دلیل به‌اجبار به خرید برنج هندی که قیمت پایین‌تری دارد روی آورده‌اند. برنج هندی به دلیل قیمت پایین و ظاهر شکیل‌تر طرف‌داران خود را دارد؛ اما همین ارزان‌تر بودن و ظاهر یکدست ناشی از مواد شیمیایی مضری است که در تهیه آن بکار رفته است.

وجود مواد شیمیایی مانند آرسنیک، پیش پخت‌کردن برنج بعد از برداشت و احتمال دست‌کاری ژنتیکی چند نمونه از مضرات برنج هندی است. البته منظور این نیست که با خوردن برنج خارجی و از جمله برنج هندی بدن فوراً دچار عوارض جدی می‌شود؛ بلکه تأثیر برنج هندی بر سلامتی در بلندمدت آشکار می‌شود. امیدواریم دست‌اندرکاران و مسئولان با آگاهی از مضرات برنج‌های هندی و به‌طورکلی برنج‌های خارجی تمهیداتی به کار گیرند تا اقشار ضعیف و حتی متوسط جامعه نیز بتوانند لااقل بخشی از برنج مصرفی خود را از برنج سالم ایرانی تأمین کنند و خرید برنج هندی در جامعه کاهش یابد؛ زیرا همان‌طور که در این نوشتار گفتیم جنبه‌های منفی تأثیر برنج هندی بر سلامتی در بلندمدت آشکار خواهد شد. یعنی زمانی که دیگر کار از کار گذشته است.