کنترل بیماری برنج
نویسنده: مشهد برنج 
رایج‌ترین بیماری برنج، قارچ برنج است که با کنترل بیماری برنج می‌توانید از بروز این آفت‌ها جلوگیری کنید. بکار بردن روش‌های کنترل بیماری برنج از مهم‌ترین کار‌های کشاورزان بشمار می‌رود؛ زیرا اگر پیگیری نکنند ممکن است زیان بسیاری را مشاهده کنند. در سال 1981 بیش از 85 کشور جهان درگیر بلاست برنج شدند و منجر به خسارت‌های شدید به مزارع گردید؛ به همین سبب محققان به تحقیقات گسترده‌ای برای شناسایی و کنترل بیماری‌های برنج پرداختند؛ در این مقاله انواع بیماری‌های برنج و روش‌های مبارزه را برای شما عزیزان خواهیم گفت با ما همراه باشید.
بیماری بلاست برنج چیست؟
نوعی قارچ بیماری‌زای گیاهی (Magnaporthe grisea) که قارچ بلاست نامیده می‌شود به بوته‌های برنج حمله می‌کنند؛ در اثر این حمله لکه‌های دایره‌ای‌شکل خاکستری با حاشیه‌ای قهوه‌ای روی برگ‌ها ایجاد می‌شود که می‌توان آنها را کاملاً مشاهده کرد. بلاست از بد‌ترین بیماری‌های برنج است که می‌تواند جوانه یا گیاه را تا سطح پنجه‌زنی مخرب کند و همچنین موجب کاهش سطح برگ برای پرشدن دانه‌های برنج و عملکرد کلی محصول می‌شود؛ پس باید کنترل بیماری برنج را جدی بگیریم.
علائم بیماری بلاست
عامل بیماری بلاست قارچ است که به تمام بخش‌های هوایی بوته‌های برنج مثل: غلاف برگ، گره‌های میانی ساقه، برگ، گردن خوشه و خوشه همچنین در موارد کمی به دانه و ریشه برنج هم حمله می‌کند و در آخر روی هر یک علائمی ایجاد می‌کند که به‌آسانی قابل‌رؤیت هستند. شکل و اندازه لکه‌ها بر روی برنج‌های مختلف متفاوت است و به عواملی همچون: شرایط محیطی، سن گیاه، سن لکه و میزان مقاومت گیاه بستگی دارد.
انواع روش‌های کنترل بیماری برنج
کنترل بیماری برنج انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین آنها شامل:
1. مدیریت تغذیه و عوامل محیطی
کنترل زمان کشت برنج
عامل بیماری برنج قارچ است که به‌صورت ریسه‌ای در فصل زمستان هیچ‌گونه علائمی را از خود به‌روز نمی‌دهد و در اواخر ماه خرداد در گیاهان نفوذ می‌کند و موجب شیوع آلودگی می‌شود. طی تحقیقات به‌دست‌آمده، شیوع این بیماری در مزارعی که زود کاشت هستند کمتر بوده است.
مناطق شرقی گیلان هرساله آماده‌سازی شالیزار و کاشت برنج را زودتر از سایر مناطق شروع می‌کنند و این بیماری نمی‌تواند در مرحله برگ دهی به کشاورزان خسارت وارد کند؛ ولی در مرحله خوشه‌دهی مقداری خسارت را متحمل می‌شوند؛ به همین سبب باید زمان کاشت برنج را طوری تنظیم کنید که بوته‌ها قبل از بارندگی و در اواخر تابستان خوشه دهند.
میزان کوددهی
نکته قابل‌توجهی که همه کشاورزان باید آن را رعایت کنند این هست که نباید کود را به‌صورت یکجا به خاک بدهند؛ بلکه باید آن را به چند قسمت تقسیم کنند و در بازه‌های زمانی متفاوت به خاک بدهند؛ زیرا استفاده‌کردن کود‌ها به‌صورت یکجا شدت بیماری‌ها را افزایش می‌دهد؛ همچنین باید به خاک‌هایی که فقر سیلیس دارند، کود‌های دارای سیلیکات کلسیم را اضافه کنند تا از بیماری‌ها جلوگیری کنند.
برای مطالعه مقاله «برنج ديم چيست؟» کلیک کنید.
2. کنترل شیمیایی
یکی از رایج‌ترین روش‌های کنترل بیماری برنج استفاده از سموم شیمیایی هست قارچ‌کش‌هایی که برای کنترل بیماری برنج در داخل کشور مورداستفاده قرار می‌گیرند عبارت هستند از:
- قارچ‌کش ادب فنفوس یا هینوزان
کشاورزان باید در هر هکتار حدود یک لیتر از این قارچ‌کش را استفاده کنند. ادی فنفوس یکی از قارچ‌کش‌های ناپایدار در برابر شست‌وشو بشمار می‌رود. البته باید دقت داشته باشید در مناطقی که احتمال بارندگی وجود دارد، از این قارچ‌کش استفاده نکنید.
- قارچ‌کش تری سیکلازول یابیم
این قارچ‌کش را معمولاً با اسم تجاری وین (win) می‌شناسند. مقدار مناسب استفاده از این قارچ‌کش ۴۰۰ میلی‌لیتر در هر هکتار زمین است. در مناطق و زمان‌های بارندگی استفاده از این قارچ‌کش می‌تواند بسیار مناسب و مؤثر باشد؛ چون از پایداری بسیار خوبی در برابر شست‌وشو برخوردار است. سعی کنید قارچ‌کش وین را قبل از شروع آلودگی و یا با مشاهده اولین علایم آلودگی به‌سرعت استفاده کنید تا نتیجه دلخواه خود را بگیرید.
روش صحیح استفاده از قارچ‌کش وین‌ها برای مقابله با کنترل بیماری برنج
- به مقدار ۴ میلی‌لیتر در یک لیتر آب از قارچ‌کش (win) را تهیه کنید.
- ریشه‌های نشاء را به مدت‌زمان ۲-۳ ساعت در محلول قارچ‌کش به‌صورت غوطه‌ور قرار بدهید.
- اگر این روش را استفاده می‌کنید دیگر به سمپاشی مزرعه به هنگام بلاست برگ نیاز ندارید.
توجه داشته باشید که برای کنترل بلاست برگ و خوشه باید دوبار سمپاشی را انجام دهید. یک سمپاشی در مرحله بلاست برگ و سمپاشی دیگر در مرحله بلاست خوشه. سمپاشی شیمیایی را باید باتوجه‌به درنظرگرفتن شرایط جوی و آب‌وهوایی و پس از ظهور ۳۰-۴۰ درصد خوشه‌ها در مرحله پنجه‌زنی انجام دهید.
سخن پایانی
در حال حاضر مهم‌ترین روش‌های کنترل بیماری برنج را برای شما عزیزان گفتیم تا از آنها بهره ببرید و نگران محصولات زراعی‌تان نباشید و در هنگام کشت برنج مرغوب‌ترین برنج‌ها را در بازار عرضه نمایید. شما می‌توانید برای خرید آنلاین به فروشگاه اینترنتی مشهد برنج مراجعه کنید. مشهد برنج انواع برنج ایرانی، برنج هندی و برنج پاکستانی را در اختیار شما عزیزان قرار داده است.
