برنج در اغلب کشورهای تولیدکننده معمولاً به دو روش کشت برنج دیم و کشتبرنج غرقابی صورت میگیرد. انتخاب هرکدام از این دو روش کاملاً به منطقه کشتبرنج و آبوهوای آن بستگی دارد. معمولترین روش کشتبرنج، غرقابی است؛ اما امروزه کشت برنج دیم نیز به یکی از روشهای متداول تبدیل شده است که البته از این روش بیشتر در مناطق جنوبی رواج دارد. اما برنج دیم چیست و این روش چگونه انجام میشود. در این مقاله از مشهد برنج با برنج دیم آشنا شوید.
روشهای مختلف کشت برنج
از اصلیترین و مهمترین ویژگیهای طبیعی برنج قابلیت سازگاری با شرایط مختلف است. یکی از این شرایط محیطی، مقدار آب است. به همین دلیل میتوان کشت برنج را به دو روش انجام داد. در روش کشتبرنج دیم آب موردنیاز برای کشت تنها از طریق باران تأمین میشود. در روش کشت غرقابی ریشهها و نشاهای برنج را در گودال آبی به عمق چند متر قرار میدهند. کشتبرنج بین این دو حالت نیز میتوان انجام گیرد؛ بنابراین دستهبندی اصلی کشتبرنج بر اساس مقدار و میزان آب است.
شالیکاری در آبوهوای معتدل و نیمهگرمسیری و در شرایط مرطوب انجام میشود. درجه حرارت بالا، رطوبت و بارندگی کافی با امکانات آبیاری از نیازهای اولیه کشت است. همچنین برنج نیاز به آفتاب روشن با دمای بین 20 تا 40 درجه سانتیگراد دارد توانایی تحمل تا دمای 42 درجه سانتیگراد را دارد.
روش کشت برنج غرقابی
کشتبرنج برای کشورها و مناطقی که بارندگی زیاد دارند، بسیار مناسب است. زیرا کشتبرنج کار فشردهای است و به آب فراوان نیاز دارد. روش سنتی برای کشت برنج، غرقابی کردن مزارع در حین یا پس از کاشت نهالهای جوان است. این روش ساده مستلزم برنامهریزی صحیح و سرویسدهی سدسازی و کانالکشی آب است. با این روش رشد علفهای هرز و گیاهان آفاتی، کاهش مییابد. البته روش غرقابی برای کشتبرنج اجباری نیست؛ اما تمام روشهای آبیاری دیگر نیازمند تلاش بیشتر در کنترل علفهای هرز و آفات در طول دوره رشد و رویکرد متفاوت برای کوددهی خاک است.
در این روش کشت بعد از تقسیمبندی شالیزار خاک مزرعه قسمتهای جدا شده را با مقدار متفاوتی آب که ارتفاع آن به نوع بذر و نشا برنج بستگی دارد، پر میکنند. در این روش کشتبرنج با آب شیرین و زمینهای باتلاقی به درجات متفاوتی تقسیم و طبقهبندی میشود.
برای مطالعه مقاله «عوامل تأثیرگذار بر روی عطر و بوی برنج» کلیک کنید.
روش کشت برنج دیم
در روش دوم یعنی برنج دیم آبیاری و کشت کاملاً و بهطورکلی به باران و بارشهای جوی بستگی دارد. این روش برنج دیم حدود 30 سال پیش با وجود مشکل کمآبی توسط کشاورزان شمالی انجام شد. در آن زمان کشاورزان در شالیزارها مشغول به کشت چند نمونه برنج بودند و به همین دلیل با کمبود آب مواجه شدند و روش کشت را به برنج دیم تغییر دادند. بهطورکلی در حدوداً 16 میلیون هکتار از زمینها و شالیزارهای زیر کشت، از روش برنج دیم در جهان استفاده میشود. یکی از بزرگترین کشورهای استفادهکننده از این روش کشتبرنج، برزیل است که بیشترین مقدار زمین زیر کشتبرنج دیم را دارد و از بزرگترین تولیدکنندگان این نوع برنج محسوب میشود.
در فرایند برنج دیم، خاک و زمین زیر کشت باید دارای شیب خوبی باشد، بنابراین باید به طور کامل شخم زده شود. علاوه بر این، کود دامی مزرعه باید حداقل 4 هفته قبل از کاشت به طور یکنواخت در مزرعه توزیع شود. سپس بذرها بافاصله 30 سانتیمتری بین بوتهها کاشته شوند.
عامل مؤثر در میزان محصول برنج دیم
میزان برداشت برنج دیم به نوع استفاده از این روش بستگی دارد. در مناطق و شالیزارهایی که از روش سنتی کشتبرنج دیم استفاده میشود، میزان محصول پایینتر و کمتر است. اما در مناطق و مزرعههایی که از روشهای اصولی صحیح و بهصورت متمرکز استفاده میکنند، میزان محصول بسیار بیشتر است. البته در افزایش و یا کاهش میزان محصول، شرایط اقلیمی و آبوهوایی نیز تأثیر بسیاری دارد. بهاینترتیب میزان بارشها در این مناطق تا حد زیادی بر روی میزان محصول برنج دیم تأثیر میگذارد.
جمعبندی
برنج بهعنوان یکی از محبوبترین و پرمصرفترین ماده غذایی در میان نیمی از مردم جهان محسوب میشود. بهطورکلی برای کشت برنج مقدار فراوانی آب نیاز است. اما باتوجهبه کمبود آب در کنار روش اصلی غرقابی، روش کشتبرنج دیم نیز در میان کشاورزان رایج شد. در این روش آبیاری شالیزار کاملاً به بارش باران بستگی دارد و باتوجهبه منطقه و اقلیم آبوهوایی میزان محصول برنج دیم میتواند متفاوت باشد. فروشگاه مشهد برنج یکی از معتبرترین فروشگاههای برنج در کشور است که شما میتوانید انواع برنج ایرانی، برنج هندی و برنج پاکستانی کشت شده به روش دیم و یا غرقابی را خریداری کنید. با خرید از مشهد برنج از کیفیت و اصالت برنج اطمینان خاطر داشته باشید.